معرفی تاسیسات الکتریکی :
انرژي الكتريكي بهترين و پاك‌ترين انرژي جهت مصارف در بخش صنايع، اقتصادي و اداري مي باشد.
كه حدود يك قرن پيش به وجود اين انرژي پي برده و تا امروز براي رشد تصاعدي آن به انواع مختلف راهكارهاي توليد متوسل شده اند كه امروزه علاوه بر اينكه از سوخت‌هاي فسيلي استفاده مي شود از انرژي‌هاي تجدیدپذير مانند انرژي خورشيدي، باد، آب و غیره استفاده سرشاري مي نمايند. توزیع انرژی الکتریکی از چندین بخش مختلف تشکیل شده است که تاسیسات الکتریکی یکی از بخش‌های آن می‌باشد. هدف از طراحي تأسيسات الكتريكي تأمين انرژي مورد نياز وسايل الكتريكي است كه اين وسايل به صورت انفرادي در محيط باز و يا در ساختمان ها و اماكن مسكوني و صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرند، لوازم و تجهيزات و دستگاه‌هايي در تأسيسات برقي ساختمانها قابل نصب و استفاده خواهد بود كه طبق مشخصات يك يا چند استاندارد ساخته و موفق به اخذ گواهي لازم نيز شده باشند.
در طراحي و اجراي تأسيسات الكتريكي ساختمانها بايد رعايت مقررات ولتاژ ايمن – محيط‌هاي ايمني بدون اتصال زمين، انتخاب سيستم نيرورساني مناسب، با توجه به آئين‌نامه‌هاي ارائه شده تهيه شده و در اجراء، مجوزهاي لازم كسب شود. در تهيه طرح تأسيسات برقي ساختمانها و اماكن مسكوني و صنعتي يكي از کارهای مهم، پيش‌بيني برآورد هر چه دقيق‌تر درخواست يا خواست (تقاضا یا دیماند) يا حداكثر توان مصرفي خواهد بود كه در كليه مراحل بخصوص مراحل اوليه طرح و اجراي كارهاي ساختماني و تأسيساتي لازم است. همكاري نزديكي بين همه دست اندركاران، اعم از طراحان، اجراء كنندگان ساختمان و تأسيسات آن وجود داشته باشد تا با تبادل اطلاعات به‌موقع موارد مختلف اجراء گردد، در همین راستا بحث طراحی تاسیسات برق اماکن مختلف از اهمیت ویژهای برخوردار است. چرا که یک مهندس طراح علاوه بر اینکه باید دید عملی نسبت به طراحی خود داشته باشد؛ باید به کلیه نیازهای ساختمان متناسب با کاربری که دارد باید آشنا بوده تا متناسب با آن نیازها طراحی داشته باشد. ساختمان ها از لحاظ کاربری که دارند به چند دسته کلی تقسیم بندی میشوند که شامل موارد زیر می‌گردند:
- ساختمان مسکونی
- ساختمان تجاری
- ساختمان اداری
- ساختمان درمانی
- ساختمان آموزشی
- ساختمان عمومی
- ساختمان صنعتی
- نمایشگاه، پارکها و کارگاهها
- ساختمانهای کشاورزی و دامداری
در هریک از ساختمانهای فوق‌الذکر طراح تاسیسات برق باید چندین سیستم مختلف را متناسب با کاربری ساختمان طراحی کند که این سیستم‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:
- سیستم روشنایی ساختمان
- سیستم روشنایی ایمنی ساختمان
- سیستم پریزهای برق ساختمان
- سیستم اعلام حریق ساختمان
- سیستم بدون وقفه ساختمان (UPS)
- سیستم تلفن ساختمان
- سیستم تلویزیون و آنتن مرکزی ساختمان
- سیستم کامپیوتر و شبکه ساختمان
- سیستم دوربین مدار بسته ساختمان
- سیستم صوتی ساختمان
- سیستم اتصال زمین و همبندی ساختمان
- سیستم صاعقه گیر ساختمان
- سیستم احضار پرستار و اینترکام (ساختمانهای درمانی)
هریک از موارد فوق دارای اصول و قوانینی است که باید موقع طراحی مدنظر قرار گیرند. در عین حال باید بین بخش‌های مختلف هماهنگی باشد تا موقع اجرا، اجراء‌کننده به آسانی قادر به پیاده‌سازی آنها باشد. این هماهنگی هم باید بین هریک از طرح‌های فوق با یکدیگر باشد و هم بین نقشه‌های معماری، سازه و تاسیسات این هماهنگی ایجاد گردد. وظیفه مهندس طراح طراحی هریک از بخش‌های فوق می‌باشد بطوریکه متناسب با هر طرح نیازهای طرح را با مهندسین معمار و سازه مطرح سازد، بعنوان مثال در طراحی روشنایی مهندس طراح باید یک تابلو برق برای سیستم خود در نظر بگیرد اگر ساختمان بلند مرتبه باشد به یک داکت در طبقات نیاز خواهد بود، بطوریکه مکان این داکت به چندین عامل از جمله پلان معماری ساختمان، موقعیت ورودی کابل اصلی، مکان تابلوها در طبقات، وجود و عدم وجود سیستم اضطراری و … وابسته هست که مهندس تاسیسات برق باید با علم به این موضوعات مکان مناسب داکت را مشخص نماید و با نقشه‌های معماری و سازه هماهنگ کند. تنها ابزار مهندس طراح تاسیسات برق در مرحله اول دانش و مهارت در هریک از زمینه‌های فوق بوده و در مرحله دوم مسلط‌بودن به ابزار طراحی و شبیه‌سازی می‌باشد بطوریکه بدون داشتن یکی از این مهارت‌ها یک مهندس طراح قادر به طراحی نخواهد بود.
در همین راستا هدف این بخش آموزش هر دو مهارت مورد نیاز برای مهندسین تاسیسات برق می‌باشد بطوریکه در انتهای این آموزش یک مهندس برق قادر خواهد بود با تکیه بر دانش خود یک منبع درآمد عالی در راستای رشته خود داشته باشد بدون اینکه کار یا فعالیت عملی انجام دهد. کاری که بیش از نیمی از مهندسین برق از وجود آن بی‌اطلاع هستند و بعد از فارغ التحصیلی به دنبال کار عملی می‌باشند، در حالی که با تسلط داشتن به دانش مورد نیاز ساختمانهای مختلف و یک ابزار ترسیم نقشه قادر به طراحی نقشه برای دفاتر فنی-مهندسی و مهندسین مشاور و کسب درآمد خواهند بود.
در مقالات بعدی به معرفی اصول طراحی هر یک از تاسیسات ذکرشده در این مقاله می‌پردازیم.